|
Gibraltar
Gibraltar, dominium brytyjskie w południowej części kontynentu europejskiego, na południowym krańcu Półwyspu Iberyjskiego. Obszar 5,8 km2. Graniczy z Hiszpanią. Językiem urzędowym jest angielski, większość ludności posługuje się miejscową odmianą hiszpańskiego zwaną Gibraltareńos, waluta narodowa, funt gibraltarski dzieli się na 100 nowych pensów. HistoriaOsadnictwo od czasów prehistorycznych (szczątki człowieka neandertalskiego z końca ostatniego interglacjału). W starożytności Skała zwana była jednym ze Słupów Heraklesa. Rzymianie założyli tu kolonię - Julia Calpe. 711 Gibraltar został zdobyty przez wodza Berberów Tarika (stąd nazwa Gebel Tariq, Dżebel Tarik “góra Tarika”), który zbudował tu twierdzę. 1462 Gibraltar odzyskany przez Hiszpanów. W XVII w. ważny port w handlu niewolnikami. 1704 (wojna sukcesyjna) opanowany przez wojska angielsko-holenderskie. Po pokoju w Utrechcie (1714) ostatecznie przyznany Wielkiej Brytanii. Gibraltar zamieniony w potężną twierdzę broniącą wstępu na Morze Śródziemne. Ogromne znaczenie strategiczne, potwierdzone w czasie wojen napoleońskich i II wojny światowej. Przedmiot sporu między Hiszpanią i Wielką Brytanią. Tu 12 VII 1943 zginął w katastrofie lotniczej premier rządu polskiego, generał Władysław Sikorski. 19 kwietnia 2000 Wielka Brytania i Hiszpania podpisały porozumienie na mocy którego lokalne władze Gibraltaru mają prawo występowania w sprawach, zarezerwowanych dla rządów państw członkowskich Unii Europejskiej (m.in. wydawanie dokumentów tożsamości mieszkańcom kolonii). Przed podpisaniem porozumienia Hiszpania żądała aby w instytucjach unijnych w imieniu Gibraltaru występowała Wielka Brytania. Ustrój polityczny: kolonia brytyjska. Władzę sprawuje gubernator mianowany przez monarchę brytyjskiego. Organem pomocniczym i doradczym dla gubernatora jest Rada Gibraltaru. Władza ustawodawcza w sprawach wewnętrznych należy do Izby Gmin, władzę wykonawczą sprawuje Rada Ministrów. |
||||||||||
