Lata powojenne 1944-1951

 

 

 

Pierwsze działania zmierzające do wznowienia pracy Politechniki Warszawskiej sięgają listopada 1944 r., kiedy to Resort Oświaty podjął decyzje zorganizowania pierwszego roku studiów Politechniki Warszawskiej z tymczasową siedzibą w Lublinie. W grudniu 1944 r. odbyło się pierwsze posiedzenie Komisji Organizacyjnej Politechniki Warszawskiej, w styczniu 1945 r. Resort Poczt i Telegrafów wystąpił z inicjatywą uruchomienia Wydziału Elektrycznego, wniosek ten zrealizowano w formie zmodyfikowanej, uruchamiając Wydział Elektryczno-Mechaniczny. Pełniącym obowiązki Dziekana tego wydziału został inż. Paweł Szulkin. Mimo ogromnych braków kadrowych (na 14 katedr obsadzone były dwie) uruchomiono w lutym 1945 r. zajęcia akademickie, zajęcia zakończono we wrześniu
1945 r. W tym czasie Politechnika Warszawska wznowiła już działalność w Warszawie [14].
Pierwszą datą w powojennej historii Wydziału Elektrycznego w jego warszawskiej siedzibie jest dzień 12 kwietnia 1945 r., dzień w którym odbyło się pierwsze posiedzenie Rady Wydziału (rys. 3.9). W posiedzeniu

 

 

brali udział: Dziekan prof. Mieczysław Pożaryski, prodziekan prof. Janusz Groszkowski i doc. Janusz Lech Jakubowski.
Sytuacja Wydziału była tragiczna - zniszczony gmach, zdewastowane laboratoria, rozproszona kadra nauczająca. Najboleśniejsze były straty ludzkie. W czasie działań wojennych i w obozach zagłady zginęli:

prof. Adolf Jan Morawski, prof. Roman Trechciński, doc. Samuel Dunikowski oraz wielu innych pracowników Wydziału. Dnia 22 kwietnia 1945 r. umiera Dziekan Wydziału prof. Mieczysław Pożaryski. Na drugim posiedzeniu Rady Wydziału, w dniu 2 maja 1945 r., w którym uczestniczą:
prof. J. Groszkowski, prof. M. Wolfke, prof. K. Żórawski i doc. J. L. Jakubowski, dziekanem zostaje wybrany doc. J. L. Jakubowski (rys. 3.10) i zapada decyzja uruchomienia nauczania na jesieni 1945 r. [9]. Trwają intensywne prace nad zdobywaniem finansów, odbudową budynków, odtwarzaniem wyposażenia laboratoryjnego i kompletowaniem kadry nauczającej. Dnia 19 sierpnia 1945 r. zostaje ustalony skład Rady Wydziału:

 

dziekan

prof. Janusz Lech Jakubowski (do 1946 r. docent)

prodziekan

prof. Janusz Groszkowski

profesorowie

Mieczysław Wolfke, Konstanty Żórawski, Włodzimierz Szumilin, Roman Podoski

zastępcy profesorów

Bolesław Jabłoński, Stanisław Judycki, Witold Kotowski, Stanisław Ryżko

Zajęcia ze studentami rozpoczęły się na wszystkich latach jesienią 1945 r. z pewnymi opóźnieniami poszczególnych przedmiotów i laboratoriów. Oficjalne uroczystości otwarcia laboratoriów Wydziału Elektrycznego odbyły się 2 marca 1946 r. [5, 9]; rys. 3.11.
W roku akademickim 1945/1946
Wydział Elektryczny (tabl. 3.1) składał się z 11 katedr [5, 9].
Wydział Elektryczny, podobnie jak przed wojną, nie miał własnej Katedry Matematyki.
Wydział miał natomiast jak przed wojną, dwa oddziały:
- Oddział Prądów Silnych z sekcjami: Eksploatacyjną i Konstrukcyjną,
- Oddział Telekomunikacji z sekcjami: Techniki Przenoszenia, Techniki Łączenia i Radiotechniki [9].
W roku akademickim 1945/1946 pracowało na Wydziale 5 profesorów, 6 zastępców profesorów i docentów, 25 wykładowców przedmiotów zleconych oraz 25 asystentów [5].

Lata 1945-1951 są dla Wydziału Elektrycznego okresem odbudowy oraz kształtowania profilu i struktury. Okres ten rozpoczyna się wznowieniem działalności Wydziału po przerwie wojennej, a kończy w 1951 r. oddzieleniem się Oddziałów : Telekomunikacji i Elektrotechniki Medycznej, przekształconych w Wydział Łączności (od 1961 r. Wydział Elektroniki) i przyłączeniem Wydziału Elektrycznego Szkoły Inżynierskiej im. H. Wawelberga i S. Rotwanda.

  Zaproszenie


Tryb działania oraz organizacja Wydziału Elektrycznego jako jednostki Szkoły Wyższej wynikała z określonych ustaw i przepisów. Do 1947 r. obowiązywała „Ustawa o szkołach akademickich” z dn. 15.03.1933 r. znowelizowana dn. 2.07.1937 r. Ustawa ta ustalała m. in. kolektywną formę rządzenia szkołą przez senat z wybranym przez niego rektorem na czele i kolektywną formę rządzenia wydziałem przez radę wydziału z wybranym przez nią dziekanem na czele. Tworzące wydział katedry były w dalszym ciągu związane z etatami profesorskimi [2].
Dnia 27 lutego 1947 r. wydano „Dekret o organizacji nauki i szkolnictwa wyższego”. Istotną nowością w postanowieniach dekretu była zasada powoływania władz uczelni (rektora, prorektorów, dziekanów i prodziekanów) przez ministra na drodze nominacji, przy czym kandydatów wysuwała Rada Główna do Spraw Nauki i Szkolnictwa Wyższego, która miała i ińne uprawnienia ograniczające swobodę działania ministra [2].
Po czterech latach, dekret z 1947 r. został zastąpiony „Ustawą o szkolnictwie wyższym i o pracownikach nauki” z dn. 15 grudnia 1951 r. Ograniczono kompetencje Rady Głównej, która pod nową nazwą Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego przybrała charakter organu opiniodawczo-doradczego ministra szkolnictwa wyższego. Minister uzyskiwał jednocześnie o wiele większą swobodę w mianowaniu rektorów i dziekanów oraz w decyzjach dotyczących wewnętrznej organizacji uczelni.
Ustawa przechodziła od kolektywnych form rządzenia szkołą i wydziałem do eksponowania jednoosobowej odpowiedzialności i kompetencji rektorów i dziekanów.
Katedry stały się tylko podstawowymi jednostkami organizacyjnymi uczelni. Konsekwencją tej zmiany było tworzenie katedr zespołowych z kilkoma samodzielnymi pracownikami nauki (profesorami, docentami), a później z kilkoma zakładami kierowanymi przez samodzielnych pracowników nauki. Zmieniono nomenklaturę (a w pewnej mierze i treść) stopni naukowych. Zamiast doktoratu i habilitacji wprowadzono stopnie kandydata nauk i doktora nauk nadawane przez rady wydziałów lecz zatwierdzane przez Centralną Komisję Kwalifikacyjną (CKK). CKK przejęła od senatów prawo wnioskowania w nadawaniu tytułów profesora i docenta [2].
W latach 1945-1951 funkcję Dziekana Wydziału pełnił nieprzerwanie prof. dr Janusz Lech Jakubowski, a funkcję kierownika Oddziału Telekomunikacji pełnili kolejno:
1945/1946 - prof. dr hab. Janusz Groszkowski,
1946/1947 - prof. dr Witold Nowicki,
1947/1948-1950/1951 - prof. dr Adam Smoliński.
W latach 1945-1951 w ramach Oddziału Prądów Silnych i Oddziału Telekomunikacji powstawały nowe katedry i następowały zmiany na stanowiskach kierowników (tabl. 3.1) katedr [9].
W roku akademickim 1946/1947 powstał na Wydziale Elektrycznym Oddział Elektrotechniki Medycznej. Reprezentowały go dwie katedry powołane bezpośrednio przedtem: Katedra Elektroniki i Katedra Radiologii.
W 1947 r. powstała ponadto Katedra Budowy Aparatów Elektromedycznych. Oddziały: Telekomunikacji i Elektrotechniki Medycznej, utworzyły
oddzielny Wydział Łączności. Oficjalną datą powstania Wydziału Łączności jest dzień 1 października 1951 r. Pierwszym dziekanem Wydziału
Łączności został prof. dr Adam Smoliński.