|
 |
Zespół w składzie:
Łukasz Maleszewski,
Beata Pietkiewicz,
Mateusz Potempski
WYRÓŻNIENIE
Demokracja w XXI wieku to, naszym zdaniem, społeczeństwo
obywatelskie. Wydaje nam się, że działalność
obywatelska jest jedyną, poza powszechnym prawem wyborczym,
formą oddziaływania na otaczającą nas rzeczywistość.
Teren
podzamacza jest idealnym - ze względów zarówno
historycznych (sąsiedztwo Starego Miasta i Zamku Królewskiego),
jak i komunikacyjnych - miejscem na stworzenie, zawartej w
tytule konkursu, „przestrzeni polskiej wolności”. Przestrzeni
wolności, czyli miejsca dla obywatela - miejsca, gdzie każdemu
wolno zaistnieć, wolno być i działać - przestrzeni publicznej.
Miejsca, gdzie każdy może przyjść - więcej - każdy chce przyjść.
Przyjść, spotkać się ze znajomymi, posiedzieć w kawiarni, pójść
na koncert, na sztukę teatralną, umówić się z dziewczyną, ale
także - a może przede wszystkim - zrobić coś pozytywnego, coś
dla idei - zaistnieć w demokracji. Proponujemy stworzenie
pewnego rodzaju targu organizacji społecznych, obywatelskich i
pozarządowych
- kompleksu mieszczącego siedziby, centra szkoleniowe i
informacyjne w/w organizacji.
Stworzyliśmy Wyspę. Dlaczego wyspę?
Przestrzeń obywatelska - publiczna, którą chcemy kształtować na
tak wielkim terenie, nie może być przypadkowa. Nie może być
także prostym wypełnieniem, czy też uzupełnieniem istniejącej
zabudowy staromiejskiej. Łącząca tę przestrzeń idea wymusza
stworzenie niezależnego kompleksu - swoistej „wyspy Wolności i
Demokracji”. Postanowiliśmy potraktować wyspę dosłownie, gdyż ma
ona, naszym zdaniem, uzasadnienie nie tylko ideowe, ale także
historyczne oraz wytwarza atrakcyjny
- nowy dla Warszawy - miejski charakter wybrzeża. Najważniejsze
jednak jest, że demokracja to przede wszystkim wolność. Wolność,
która daje możliwość ciągłych przemian i modyfikacji. One
natomiast zachodzą zwykle z upływem czasu, dlatego też nasza
propozycja zagospodarowania przestrzeni Wyspy ma w swym
założeniu charakter modyfikowalny, a nawet tymczasowy. Jest
propozycją na dziś. Przyszłości nie znamy.
KONCEPCJA URBANISTYCZNO—ARCHITEKTONICZNA
Wyspa na Wiśle - na pierwszy rzut oka - może wydawać się ciałem
obcym. Śledząc jednak historię i bieg królowej polskich rzek
warto zauważyć, że przez wieki tworzyły się na niej wyspy, co
więcej - do XV wieku płynęła ona bezpośrednio pod skarpą na
której znajduje się Zamek Warszawski wraz ze Starym Miastem.
Następnie, przez stulecia, „wyrywano" z koryta Wisły kolejne
połacie terenu, które błyskawicznie ulegały, w większości
nieuregulowanemu, zagospodarowaniu. Po II wojnie światowej cały
teren stał się założeniem parkowym z Wisłostradą skutecznie
izolującą miasto od rzeki.
Tworząc Wyspę chcemy połączyć dwie — pozornie wykluczające się -
koncepcje zagospodarowania warszawskich wybrzeży: regulującą
rzekę oraz zachowującą naturalny charakter Wisły.
Przywracamy, na odcinku
między Ogrodami Zamkowymi, a budynkami PWPW, historyczny bieg
rzeki wykopując kanał o zmiennej szerokości (od 20 do 60
metrów). Od strony rzeki natomiast dodajemy niewielką ilość
terenu w celu uzyskania bardziej naturalnego i naszym zdaniem
estetycznie atrakcyjniejszego kształtu tak powstałej wyspy.
Od strony Starówki planujemy
uzupełnić zabudowę, aby stworzyć prawdziwie miejski charakter
zachodniego wybrzeża kanału. Wzdłuż niego ma biec wiślany bulwar
pełen klimatycznych nadbrzeżnych kawiarni, restauracji,
sklepików, galerii i klubów (podział na funkcję - pkt. 3).
Wyspa, którą całą obiega bulwar, w zachodniej części jest także
gęsto zabudowana. Tworzy to prawdziwie miejski klimat rzeki,
którą przecina pięć mostków tworzących, wraz ze
Starówką, wspólny, przenikający się organizm miejski.
Główna arteria Wyspy - „Szklana Ulica”
- ma swój początek na Rynku Mariensztatu. Następnie biegnie pod
trasą W-Z, wzdłuż Arkad Kubickiego, przez projektowane Muzeum
Demokracji na most. Za mostem ulica jest już na Wyspie i zostaje
schowana pod szkłem. Już jako kręgosłup Wyspy dochodzi do Placu
Głównego, na którym otwiera się na Wisłę, żeby potem znowu
schować się w „szklanym tunelu” i przez kolejny most wrócić na
lewy brzeg rzeki. Kręgosłup ten dzieli
swoim łukiem Wyspę na dwie części - część zachodnią: miejską,
zabudowaną, „ciasną” - analogiczną do miejskiego charakteru
zabudowy staromiejskiej - część wschodnią - zieloną, parkową,
naturalną — analogiczną do dzikiego i naturalnego charakteru
wybrzeża praskiego oraz nawiązującą do parkowego założenia
Ogrodów Zamkowych i parku między budynkami PWPW, a Mostem
Gdańskim. Tak podział wyspy
powiązuje i naszym zdaniem scala dwa brzegi rzeki. Powoduje, że
miasto, zaczyna wreszcie odwracać się w stronę Wisły
|
|
 |
GŁÓWNE
ELENENTY WYSPY
• PRZESTRZEŃ ORGANIZACJI OBYWATELSKICH
Zachodnia, zurbanizowana część wyspy podzielona została
geometrycznie na kwartały o wymiarach od 20x30 m. do 35X50 m.
Charakter zabudowy zakłada indywidualne podejście każdego z
użytkowników kwartału do architektury swojej działki. Jedynym
ograniczeniem jest nie przekraczalna wysokość 6 metrów.
Zróżnicowana forma powstałych obiektów stworzy obszar w swoim
wyglądzie podobny do Światowych Wystaw EXPO, gdzie każde państwo
przygotowuję i buduje swój autorski budynek. Pawilony mogą być
zajmowane przez jedną lub grupę organizacji. Mogą mieścić
siedziby główne, centra szkoleniowe dla wolontariuszy, punkty
rekrutacji nowych członków, punkty informacyjne, sklepiki,
drobną gastronomię, czy różnego rodzaju kompleksy
konferencyjno-edukacyjne. Zakłada się stopniowe - w miarę
potrzeb - indywidualne zabudowywanie kolejnych kwartałów.
•
SZKLANA ULICA
Ulica ta jest kręgosłupem Wyspy. Geneza jej przebiegu została
szczegółowo wyjaśniona powyżej. Ulica na wyspie jest zamknięta,
aczkolwiek posiada częste wyjścia na Park Południowy. Od strony
zachodniej pawilony przy Szklanej Ulicy przylegają do niej i
otwierają się na nią zróżnicowanymi usługami (sklepy, kawiarnie,
gastronomia, księgarnie, itp.) Arteria, dzięki zamknięciu pełni
funkcję darmowej, klimatyzowanej (ogrzewanej w zimie lub
chłodzonej w lato) przestrzeni publicznej. Otwarta całą dobę
jest ciągle wypełniona ludźmi. Ulica ta jest wyłącznie piesza. |
|
|
• PLAC
GŁÓWNY
Plac, o wrzecionowatym kształcie (największe wymiary: 6o. m. na
230 m.) przylega do wschodniego wybrzeża Wyspy otwierając się
całą swoją długością na Wisłę. Plac jest w pewnym sensie
rozszerzeniem Szklanej Ulicy. W ok. 1/3 jest przykryty dachem
opartym na kolumnach podobnej konstrukcji jak w Szklanej Ulicy.
W swoich skrajnych - północnej i południowej - częściach szklane
zadaszenie dochodzi do rzeki. Posadzka Placu "schodzi” do rzeki
dużymi schodami (o posuwie 1,5 m.), które mogą
służyć także jako miejsca do siedzenia, czy też odpoczynku. Od
strony zachodniej plac okalają usługi umieszczone pod przykrytą
częścią Placu.
• SCENA
NA WYSPIE
Wielofunkcyjna, plenerowa scena przygotowana do wykorzystania
przy rodzaju przedstawieniach, koncertach i imprezach masowych.
Ze względu na swoje położenie (atrakcyjne krajobrazowo tło -
rzeka, mosty i rokokowa fasada Zamku Królewskiego) i wielkość
możliwej widowni staje się najlepszym, warszawskim miejscem do
organizacji masowych imprez, takich jak Sylwester, koncerty
gwiazd muzyki popularnej, czy Wielki Finał WOŚP. Ponieważ scena
znajduje się na zakończeniu Parku Południowego, to cała
przestrzeń parku może służyć jako teren pod widownię. Pozwala to
na zgromadzenie w jednym miejscu ok. 6o tysięcy
widzów. |
|
 |
• BULWAR WRAZ Z
PŁYWAJĄCYMI POMOSTAMI
Wokół całej wyspy zaplanowany został bulwar szerokości 8 metrów.
Znajduje się on na zalewowo bezpiecznej wysokości 1 metra nad
ewentualnym, najwyższym stanem wody zanotowanym podczas powodzi
w 1997. Chcemy jednak stworzyć możliwość doświadczania wody z
bliska, dlatego też od strony wschodniej - praskiego brzegu oraz
na północnych i południowych krańcach wyspy zaprojektowaliśmy
drugi drugi bulwar jako konstrukcję pływającą. Pływające pomosty
mają szerokość 6 metrów i biegną równolegle do brzegu wyspy. Ich
krawędź od strony wyspy prowadzona jest na szynach, a ich
podstawa leży na pływających
zbiornikach wypornościowych. Dzięki temu pomosty zawsze
utrzymują się na poziomie rzeki - zależnie od pory roku, a co za
tym idzie i stanu i stanu wody wznoszą się lub opadają. Z
bulwarem głównym łączy je kładka na przegubie wzorowana na
trapach z Żaglowców (krawędź położona niżej jeździ po
pływających pomostach na kółkach - kąt nachylenia kładki jest
zależny od stanu wody). Na Wyspie, na północ od placu znajduje
się 100 metrowy odcinek pływającego bulwaru przeznaczonego także
do cumowanie żaglówek oraz przystanek Wisłobusu.
• PARK
POŁUDNIOWY
Największe założenie parkowe na Wyspie. Stanowi jednocześnie:
teren przeznaczony na widownię dla imprez organizowanych na
Scenie oraz park. Cała przestrzeń między placem przed Sceną, a
Szklaną Ulicą jest trawnikiem (dostępnym dla pieszego), na
którym zostały luźno zasadzone niskie drzewa (do 8 metrów).
• PARK SZTUKI
(PÓŁNOCNY)
Przestrzeń parku jest sceną dla przedstawień teatrów
alternatywnych ulicznych, które mają obok swój punkt
informacyjny z zapleczem (drugi pawilon od kanału z dziedzińcem
od strony Szklanej Ulicy). Podobnie jak w parku południowym cała
przestrzeń między bulwarem nadrzecznym, a Szklaną Ulicą jest
dostępnym dla pieszego trawnikiem, na którym zostały luźno
zasadzone niskie drzewa (do 8 metrów). |
|
• KOMPLEKS
KLUBOWO-KAWIARNIANY
Warszawa nie ma jednego skupiska klubowo-kawiarnianego, które by
żyło całą dobę i było w pełni bezpieczne — a dodatkowe
malowniczo położone. Proponujemy kompleksową zabudowę całego
kwartału nadbrzeża kanału wraz ze skarpą. Wielkość kompleksu
pozwoli na lokalizację różnego rodzaju miejsc rozrwyki, aby
każdy mógł znaleźć coś dla siebie. Kompleks klubowo-kawiarniany
to trzy kwartały zabudowane w systemie atrialnym z dziedzińcami
przykrytymi szklanymi dachami. Wszystkie budynki kompleksu mają
wysokość nie przekraczającą so metrów ( kondygnacji).
• HOTEL
ORAZ CENTRUM SPORTU I REKREACJI
Między ulicą Mostową, a terenami ogrodów sióstr zakonnych w
naszym projekcie znajduje się kompleks hotelowy stanowiący
zpalecze mieszkalne dla Starego Miasta i Wyspy. W kompleksie
zaplanowane zostały hotele o trzech różnych standardach:
pięcio-, trzy- i dwugwiazdkowych. Hotele stoją nad samą wodą
oferując swym gościom widok na Wyspę i rzekę oraz doskonałą
komunikację do wszelkich atrakcji Starego Miasta i Wyspy.
Wyskość hoteli nie przekracza io metrów ( kondygnacji). Poza
hotelami, w tym samym kwartale znalazłby się też Nowomiejski
Ośrodek Sportu i Rekreacji z salami gimnastycznymi, basenem i
boiskiem do piłki nożnej.
•
Miejska Marina Jachtowa
Planuje się rewitalizację rzeki, jako przestrzeni żeglownej.
Przystań została zaprojektowana przy północnym wylocie kanłu —
na północ od projektowanej Wyspy. Znajduje się w niej duża
wypożyczalnia małych i średnich łódek oraz baza dla łódek
prywatnych. Planuje się, że rekreacyjny ruch żeglowny rozwinie
się w okolicach Wyspy, ale także pamiędzy Wyspą, a praskim
brzegiem, Centrum Kopernika i Portem Praskim. Na Wyspie — na
północ od placu znajduje się ioo metrowy odcinek pływającego
bulwaru przeznaczonego także na cumowanie.
•
Centrum Informacji
Na działce u podnóża odsłoniętych po wojnie murów miejskich
Warszawy — na skrzyżowaniu ulic Mostowej i Brzozowej planujemy
budynek Centrum Informacji. Mieściłoby w sobie Miejskie Centrum
Informacji Turystycznej, a także posiadało aktualne informacje
na temat życia tętniącego na Wyspie i w jej okolicach. Ponieważ
przestrzeń u podnóża odsłoniętych murów uważamy za udaną i wartę
eksponowania na Centrum Informacji planujemy jako nieingerujący
w tkankę parterowy budynek z ogrodem na dachu.
•
Obiekty mieszkaniowo-usługowe
Od ulicy Mostowej w stronę południową wypełniamy działki
budynkami wpisującymi się estetycznie w istniejącą zabudowę o
funkcjach mieszkaniowychz usługami na parterach i w piwnicach.
na podstawie
MIASTO I DEMOKRACJA
Wydawca: Muzeum Powstania
Warszaskiego
www.1944.pl
ISBN 83-60142-65-3 |
