Przegląd Elektrotechniczny
rok LII, 4/1976
sylwetki zasłużonych
elektryków
Inż.
EDWARD POTEMPSKI
(1876—1936)
Edward Potempski urodził się 27 marca 1876 r. w
Warszawie, gimnazjum ukończył w Kijowie (1894), stopień inżyniera mechanika
uzyskał na politechnice w Rydze (1902), po czym na politechnice w Karlsruhe
otrzymał tytuł inżyniera elektryka (1903). Po powrocie do Warszawy inż. E.
Potempski rozpoczął pracę zawodową przy budowie miejskiej
sieci telefonicznej, a później kierował robotami przy urządzaniu
centralnej stacji telefonów Towarzystwa Akcyjnego „Cedergren" gdzie pracował do
roku 1906. Następnie został zastępcą dyrektora technicznego budowy pierwszej
polskiej fabryki żarówek CYRKON, która rozpoczęła produkcję żarówek z
włóknem wolframowym, zamiast dotychczas stosowanego włókna węglowego. W latach
1911
—
1916 oraz 1920
—
1924 pełnił funkcję dyrektora technicznego
tejże fabryki, wnosząc wielki wkład pracy w jej rozwój. Gdy w 1926 r. fabryka
CYRKON została przekształcona na Zjednoczoną Fabrykę żarówek TUNGSRAM,
inż. E. Potempski pozostał do końca życia członkiem jej zarządu.
W latach 1917
—
1920 inż. E. Potempski przebywał
—
ze względów rodzinnych
—
w Chlewiskach k. Szydłowca (rejon Zagłębia
Staropolskiego w Górach Świętokrzyskich), gdzie zarządzał dużymi posiadłościami
przemysłowo-rolniczymi (kopalnia rudy, huta, folwarki i lasy), wykazując w
trudnych warunkach wojennych duże zdolności organizacyjne i umiejętność
postępowania z pracownikami.
W latach 1924— 1930 był dyrektorem technicznym centrali największego wówczas w
kraju przedsiębiorstwa maszyn elektrycznych Polskich Zakładów Elektrycznych
BROWN-BOWERI, następnie dyrektorem Polskiego Związku Przedsiębiorstw
Elektrotechnicznych, a w ostatnich latach życia kierował działem propagandy i
taryf w Elektrowni Miejskiej w Warszawie.
Oprócz pracy zawodowej inż. E. Potempski prowadził na Politechnice Warszawskiej
(od roku 1921 aż do śmierci) wykłady z dziedziny oświetlenia elektrycznego,
akumulatorów i prostowników. Zapisał się w pamięci szerokiej rzeszy przyszłych
elektryków jako wielki przyjaciel młodzieży.
Inż. Edward Potempski wykazywał od lat młodzieńczych wszechstronne
zainteresowania. Między innymi w latach 1894-1900 zajmował się
kompozycją szachową, układając
zadania problemowe (przeważnie trzychodówki), które były publikowane i
nagradzane w „Kurierze Warszawskim”. Brał udział w życiu akademickiej korporacji
„Arkonia” w Rydze, pozostał czynnym członkiem jej Koła Filistrów w Warszawie, a
także Koła Filistrów Związku Akademików Gdańskich „Wisła”. Był również
działaczem wielu instytucji, organizacji społecznych i stowarzyszeń, jak
Stowarzyszenie Techników Polskich (członek rady, zarządu i sekretarz sądu
koleżeńskiego). Polski Związek Przedsiębiorstw Elektrotechnicznych (członek
rady), Małopolska Fabryka żarówek ŻAREG we Lwowie (prezes rady nadzorczej),
Organizacja Gospodarki Świetlnej (prezes zarządu), Polski Związek Przemysłowców
Metalowych, Szkoła Dokształcająca Zawodowa dla Monterów Elektryków przy Muzeum
Przemysłu I Techniki (członek rady opiekuńczej), Sąd Okręgowy w Warszawie
(sędzia handlowy). Był też członkiem komitetu redakcyjnego czasopisma
„Światło
i Siła”, autorem wielu publikacji na temat oświetlenia
elektrycznego w „Przeglądzie Technicznym”, „Przeglądzie
Elektrotechnicznym”
i
„Rzemiośle”,
oraz w wydawnictwie czeskim pt.
„Elektrotechnika y Polsku”
(Praha 1933). Opracował I wygłosił sporo odczytów i referatów,
zwłaszcza o produkcji żarówek i technice oświetleniowej m.in. na akademiach ku
czci wynalazcy żarówki Tomasza Edisona w latach 1929 I 1931.
Inż. Edward Potempski był współzałożycielem i czynnym działaczem Stowarzyszenia
Elektryków Polskich (SEP) jako długoletni członek komisji rewizyjnej Zarządu
Głównego SEP, przewodniczący Komisji Lamp Elektrycznych Polskiego Komitetu
Elektrotechnicznego, a potem Komisji żarówek Centralnej Komisji Normalizacji
Elektrotechnicznej SEP, członek zarządu Biura Oświetleniowego SEP oraz Polskiego
Komitetu Oświetleniowego SEP. Współuczestniczył w pracach nad normalizacją
żarówek. Podczas pierwszego wspólnego zjazdu elektryków polskich i czeskich SEP
i ESC w Warszawie (1933) przewodniczył obradom sekcji oświetlenia i jako członek
komitetu wystawy elektrotechnicznej patronował urządzeniu stoiska fabryk żarówek
polskich.
|